alexander von humboldt kimdir ?

Yaşamı ve yolculukları değiştir Gençliği ve eğitimi değiştir Von Humboldt un Prusya ordusunda binbaşı olan babası Pomeranya nın önde gelen ailelerinden birine mensuptu ve Yedi Yıl Savaşları ndaki hizmetleri karşılığında kraliyet nazırlığı göreviyle ödüllendirilmişti. Baron von Hollwede nin dul eşi Maria Elizabeth von Colomb ile 1766 yılında evlendikten sonra iki oğlu olmuştu. Politik kariyer için altı ay Frankfurt Üniversitesi nde finans okudu ve bir yıl sonra 25 Nisan 1789 da Christian Gottlob Heine ve Johann Friedrich Blumenbach ın verdiği derslerle ünlenen Göttingen Üniversitesi ne kaydoldu. Çeşitli alanlara duyduğu ilgi ve yeteneği öylesine gelişmişti ki 1789 yılında bir tatil esnasında Ren Nehri ne yaptığı bir geziden sonra Mineralogische Beobachtungen über einige Basalte am Rhein Nehri ndeki bazı Bazalt kayalar üzerine mineralojik adlı eseri yazdı. Yolculuklara olan tutkusu Kaptan James Cook un ikinci yolculuğunda yanında bulunan Heyne in damadı Georg Foster ile Göttingen de kurduğu arkadaşlıkla iyice pekişti. Artık çalışmaları ve nadir olarak birarada görülen kişisel yetenekleri olağanüstü bir anlayış ile kendisini bilimsel kâşif olarak hazırlama amacına yönelmişti. Freiberg madenlerindeki bitki örtüsü üzerine yaptığı çalışmalar sonucunda 1793 yılında Florae Fribergensis Specimen Florasından adlı eserini yayımladı. Luigi Galvani tarafından yeni keşfedilmiş olan kasların tepkiselliği fenomeni üzerine yaptığı uzun süreli deneyler sonucunda 1797 yılında Berlin de Versuche über die gereizte und Nervenfaser ve sinir lifleri tepkiselliği üzerine adlı çalışmasını yayımladı. 1790 yazında Georg Foster ile birlikte kısa süreliğine İngiltere ye gitti. 1795 te İsviçre ve İtalya da jeoloji ve botanik ile ilgilendiği bir gezi yaptı. Bu sıralarda 29 Şubat 1792 de Berlin de maden vergi tayin memuru olarak resmî bir göreve atandı.
     Devlet için çalıştığı bu görevi yalnızca bilime hizmet etmek için bir çıraklık dönemi gibi görmüş olsa da sorumluluklarını öyle çarpıcı bir yetenekle yerine getirdi ki kısa sürede bölümünün başına geçmekle kalmayıp önemli diplomatik görevler de üstlendi. 19 Kasım 1796 da annesinin ölümü dehasının peşinden gidebilmesinin önünü açtı. Resmî görevlerinden uzaklaşarak çok uzun zamandır içinde olan uzak diyarlara gitme hülyasını gerçekleştirmek için bir fırsat çıkmasını beklemeye başladı. Güney Amerika Seferi değiştir Katılması için resmî olarak davet edildiği Nicolas Baudin in dünya yolculuğunun ertelenmesi üzerine Mısır da bulunan Napolyon Bonapart a katılmak için ertelenen seferin botanikçisi Aim Bonpland ile birlikte Paris ten ayrılıp Marsilya ya gider. Mısır a ulaşmak için çabalarken yolları Madrid e düşer ve beklenmedik bir şekilde bakan Don Mariano Luis de Urquijo nun himayesiyle keşif için İspanyol Amerika sına gitmeye karar verirler. Önemli tavsiye mektuplarıyla birlikte 5 Haziran 1799 da A Coru a dan Pizarro gemisiyle denize açılırlar. Teide ye tırmanmak için altı gün boyunca Tenerif te durakladıktan sonra 16 Temmuz da Venezuela da Cuman da Güney Amerika ya ayak basarlar. Caripe deki misyoner merkezini ziyaret eden Humboldt burada bulduğu yağ kuşunu adıyla bilim dünyasına tanıtacaktır. Cuman dan dönen Humboldt 11 Kasım ı 12 Kasım a bağlayan gece dikkat çekici bir meteor yağmuru gözlemler. Bonpland ile birlikte Karakas a giden Humboldt 1800 yılının Şubat ayında Orinoco Nehri nin izlediği yolu keşfetmek için kıyıdan uzaklaşır.
     19 Mart 1800 tarihinde Humboldt ve Bonpland yakaladıkları elektrikli yılan balıkları nedeniyle bolca elektrik şokuna maruz kaldılar. 24 Kasım da Küba ya geçen iki arkadaş birkaç ay burada kaldıktan sonra Kolombiya daki Cartagena ya çıkarak anakaraya geri dönerler. Suları kabarmış olan Magdalena Nehri boyunca ilerleyip Cordillera Real Dağları nın donmuş sırtlarından geçen zorlu bir yolculuktan sonra 6 Ocak 1802 de Quito ya varırlar. Burada kaldıkları sürede hem Pichincha Dağı na hem de Chimborazo Dağı na tırmanırlar. Bu tırmanışla Humboldt ve ekibi zamanın dünya rekoru sayılabilecek olan yüksekliğe ulaşmıştır. Yol üzerinde Amazon un kaynaklarını araştırdıktan sonra Peru da Lima ya ulaşınca sefer sona erer. Humboldt Callao da 9 Kasım da Merkür ün Güneş önünden geçişini gözlemler. Burada yaklaşık bir yıl kaldıktan sonra kısa süreliğine Amerika Birleşik Devletleri ne uğrar ve Delaware Nehri nin ağzından Avrupa ya yelken açarlar. Bu yolculuğun sonunda 3 Ağustos 1804 günü Fransa nın Bordeaux şehrine çıkarak Avrupa ya geri dönerler. 1817 yılında çizdiği eşsıcaklık eğrileri ile değişik ülkelerin iklimsel koşullarını kıyaslamayı önerdi ve yöntemlerini ortaya koydu.
     İlk olarak deniz yüzeyinden yükseldikçe ortalama sıcaklıkların düşüş hızını inceleyerek tropik fırtınaların kaynağını açıkladı. Bu çalışmalar yüksek enlemlerde karşılaşılan atmosferik karışıklıkları açıklayan karmaşık yasaların bulunmasına ilişkin ilk ipuçlarını oluşturmuştur. Bitkilerin coğrafyası üzerine olan denemesi ise organik yaşamın dağılımını değişen fiziki koşullardan etkilenmesine bağlamak gibi yeni bir düşünce üzerine oturtulmuştu. Kutuplardan ekvatora doğru gittikçe Dünya nın manyetik alan yoğunluğunun azaldığını bulan Humboldt bu buluşunu 7 Aralık 1804 te Paris Enstitüsü nde kendi okuduğu bir bildiriyle sunar. Başkaları tarafından da yapıldığına dair iddiaların hızla ortaya çıkması bu buluşun önemini ortaya koymaktadır. Jeolojiye olan katkıları Yeni Dünya nın volkanları üzerine yaptığı dikkatli çalışmalardan oluşmaktadır. Bu volkanların doğal olarak bir hat boyunca oluştuğunu ve büyük olasılıkla da geniş yeraltı çatlaklarının üzerinde yer aldıklarını gösterdi. Daha önceden tortul olduğu düşünülen kayaçların magmatik olduğunu göstererek hatalı görüşlerin ortaya çıkartılmasına büyük katkılarda bulundu. Avrupa dan uzak kaldığı süre boyunca topladığı ansiklopedik ölçüdeki bilimsel politik ve arkeolojik bilgi bütününün uygun şekle sokularak yayımlanması artık Humboldt un en büyük isteği hâline gelmişti. Manyetik sapma yasasını incelemek amacıyla Joseph Louis ile İtalya ya yaptığı kısa gezinin ardından doğduğu şehirde iki buçuk yıl kalan Humboldt 1808 ilkbaharında büyük eserini basabilmek için gerekli olan bilimsel işbirliğini sağlayabilmek üzere Paris e yerleşti.
     Başlangıçta yalnızca iki yıl süreceğini umduğu bu devasa iş Humboldt un yirmi bir yılını aldı ve yine de tamamlanamadı. Paris te bulunduğu ilk yıllarda önceleri rakibi ama artık arkadaşı olan ile hem kaldığı hem de çalıştığı yeri tı gaz analizleri ve atmosferin yapısı üzerine onunla birlikte çalıştı. Hem yerli hem de yabancı akademiler Humboldt u üyeleri arasına katabilmek için yarışıyordu. Friedrich Wilhelm Humboldt u saray nazırı ilan etmiş herhangi bir görev beklemeden daha sonra ikiye katlanacak olan talerlik bir maaş bağlamıştı. 1818 yılında Prusya Kralı nın emriyle Aachen Kongresi ne katıldı. 1822 sonbaharında yine aynı kralla birlikte Verona Kongresi ne katıldı buradan kraliyet maiyetinde önce Roma ya sonra Napoli ye geçti ve 1823 sonbaharında Paris e döndü. 

Blog Avrupa daki yolculukları ve çalışmalar 1794 yılında ünlü Weimar arkadaş grubuna katıldı ve Haziran 1795 te Friedrich Schiller in Die Horen isimli yeni dergisine Die Lebenskraft oder der rhodische Genius adlı felsefi bir alegori yazdı. Güney Amerika Seferi nde başardıkları Alexander von Humboldt un çalışmasına dayanılarak William Channing Woodbridge tarafından çizilmiş olan dünya izotermal tablosu Bu unutulmaz sefer sonucunda Humboldt fiziki coğrafya ile meteorolojinin temelini ana hatlarıyla kurmuştur. Humboldt takdir görüyor Humboldt artık Napolyon Bonapart tan sonra Avrupa daki en ünlü kişiydi. Humboldt u gösteren 1964 yılına ait Beş marklık Doğu Alman banknotu Uzun süredir Fransa başkentine gerçek evi gözü ile bakıyordu.
     Orada yalnızca bilimsel sempati ile karşılaşmamış güçlü ve dinamik zekâsının aradığı sosyal uyaranları da bulmuştu. Gerek balo salonlarının aslanı gerekse enstitü ve gözlemevinin bilgini olarak kendini doğal ortamında hissediyordu. Her zaman Spree Nehrinin kıyılarında karşılaştığı dinden uzak bağnazlığa kültürden yoksun estetiğe ve anlayıştan uzak felsefeye karşı durdu. İki iyi niyetli prensin samimi bağlılığı ve aralıksız yardımları minnettar kalmasını sağladıysa da hoşnutsuzluğunu dindirmeye yetmedi. Önceleri yeni ikâmetinin belirsizlikle dolu atmosfer inden kurtulmak için sık sık Paris e yolculuk yaptıysa da yıllar geçtikçe bu gezintiler Potsdam ile Berlin arasında saray maiyetinin tekdüze salınımları na eşlik etmeye dönüştü. Uzun yıllar boyunca uzak noktalarda aynı anda yapılacak gözlemlerle Dünya nın manyetik alanında karşılaşılan ve manyetik fırtına adını verdiği karışıklıkların doğasını ortaya çıkarıp bunları yöneten yasaları bulmak için çabaladı. 18 Eylül 1828 de Berlin de yapılan bir toplantı sonrasında yeni kurulan bilimsel bir derneğin başkanlığına seçilmesi dikkatli kişisel gözlemleri ile birleşecek yoğun bir araştırma sistemi kurmasına olanak sağladı. 1829 yılında Rusya hükümetinden istediği yardım sonucunda kuzey Asya boyunca manyetik ve meteorolojik araştırma istasyonları hattı kuruldu. Royal Society nin başkanı olan Sussex Dükü ne Nisan 1836 da yazdığı mektupla Britanya İmparatorluğu nun topraklarında aynı işin yapılmasını sağladı. Dolayısıyla modern uygarlığın en onurlu eserlerinden biri olan uluslararası bilimsel işbirliği ilk olarak Humboldt sayesinde başarıyla organize edildi. 

Salı 7 Şubat 2012 18 28 Bilgi ımı 0 Yorum by admin Friedrich Wilhelm Heinrich Alexander Freiherr von Humboldt Eylül 1769 Berlin 6 Mayıs 1859 Prusyalı doğabilimci ve kâşif. 1799 ile 1804 yılları arasında Güney ve Orta Amerika ya giden von Humboldt keşif gezileri sonucunda kıtayı bilimsel açıdan betimleyen ilk bilimadamı olmuştur. Atlantik Okyanusu nun iki kıyısında yer alan kara parçalarının Güney Amerika ve bir zamanlar birleşik olduğunu ilk öne süren Humboldt olmuştur. Humboldt aralarında Justus von Liebig Louis Agassiz ve Matthew Fontaine Maury nin bulunduğu birçok bilimadamıyla çalışmış ve çalışmaları desteklemiştir.